Wanneer je kanker hebt gehad, overheerst natuurlijk in eerste instantie vooral de opluchting en blijdschap dat je alles achter de rug hebt en weer beter bent. Toch kunnen er nog (blijvende) restverschijnselen zijn, waar je behoorlijk last van ondervindt. Je hoopte dat je weer ‘de oude’ zou zijn, maar je hebt last van oedeem, extreme vermoeidheid of weinig energie. Kom je daar ooit weer vanaf?

Sommige klachten zijn goed te verhelpen, maar er kan ook blijvende restschade zijn aangericht. Wanneer er bij bijvoorbeeld borstkanker lymfeklieren worden verwijderd of bestraald, ontstaat er schade en kan het zijn dat lymfevocht plaatselijk niet meer goed wordt afgevoerd.

Oedeemtherapie

Vaak begint lymfoedeem met vage klachten. Je krijgt een zwaar gevoel in je arm of een pijnlijke plek in je borst of zij. Je merkt dat je ene mouw strakker begint te zitten dan de andere. Het kan zelfs voorkomen dat je er jaren na je operatie of bestraling ineens last van krijgt. ‘Het is belangrijk om bij lymfoedeem zo snel mogelijk te starten met oedeemtherapie’, weet fysiotherapeut Erwin Schell. ‘We beginnen meestal eerst met zwachtelen om de arm, of het been, dunner te krijgen. Ook maken we gebruik van speciale massagetechnieken om het vocht af te voeren. Tegen de tijd dat het optimale resultaat is behaald, meten we een kous aan. Voor sommige patiënten is de behandeling daarmee afgerond, terwijl anderen het nodig hebben om maandelijks, of soms zelfs wekelijks, terug te komen voor lymfedrainage.’

Revalidatie

Een ander veelvoorkomende klacht van mensen die chemotherapie of bestraling hebben ondergaan, is de extreme vermoeidheid. ‘Patiënten vragen zich dikwijls af of ze ooit nog normaal kunnen functioneren. Hoe gek het ook klinkt, toch is het dan juist goed om in beweging te komen. Fanatiek oefenen helpt echt bij het herstel’, verzekert Erwin. ‘Natuurlijk bouwen we dat rustig op, maar na een week of twee gaan we de belasting wel opvoeren. Door flink te gaan sporten, zul je je sneller fit gaan voelen. De mate van belasting is uiteraard persoonsafhankelijk, niet iedereen kan hetzelfde aan en heeft hetzelfde doel. Als we het traject afsluiten, krijg je oefeningen mee om thuis te doen of tips om een bepaalde sport weer op te pakken.’

Tips bij lymfoedeem

• Draag geen knellende kleding of sieraden
• Beweeg voldoende
• Voorkom overbelasting
• Ga niet uitgebreid zonnen en vermijd extreme kou
• Probeer wondjes te voorkomen
• Voor gladde oksels kun je beter harsen dan scheren
• Vermijd stress