Vroeger, toen we nog in de bossen leefden, raakte onze huid veel vaker beschadigd dan tegenwoordig. Maar nu wordt onze huid niet beschadigd door kleine krasjes van takken of iets dergelijks, maar hebben we auto-ongelukken of verbranden we ons aan de hete chocolademelk uit de magnetron.

De littekens verschillen van grootte, en het is ook nog niet eens zo dat, wanneer je een ernstig ongeluk hebt gehad, je automatisch een groter of zichtbaarder litteken hebt, want vaak komt er dan een plastisch chirurg bij die er nog een mooie, rechte streep van kan maken.

Brandwonden genezen vaak het minst mooi; of eigenlijk gewoon lelijk. De huid verfrommelt helemaal of smelt naar een plaatglad plakkaat. Dat is gewoon zo. Het is dan best een opgave om daarmee te leren leven.

Hoe ontstaat een litteken?
Bij een beschadiging van de huid gaat de huid herstellen met nieuwe huid. Die nieuwe huid bestaat voornamelijk uit collageen. Dat kennen we wel van huidverjongingsbehandelingen. Het is goed en sterk materiaal. Bij wonden wordt er meer collageen geproduceerd, omdat dat nou eenmaal snel de huid weer dicht en stevig maakt, maar het gaat uit verhouding ten opzichte van de elastine vezels en andere materialen waar een gezonde huid uit bestaat. Er ontstaat eigenlijk een te stevige huid, waar vaak ook minder bloedvaatjes doorheen kunnen vanwege de stevigheid. Daardoor zijn littekens vaak lichter van kleur of zelfs wit.

Aanpak
Kunnen we er dan helemaal niets mee? Toch wel! Als huidtherapeut kunnen we een aantal dingen doen:
1. Beginnen met de wondgenezing te optimaliseren door de juiste wondverzorging. Hoe sneller de wond heelt, hoe minder de overproductie van collageenvezels is, hoe minder zichtbaar litteken. Dit geldt overigens niet voor iedereen. Sommige mensen hebben namelijk een huid die heel snel met littekenweefsel reageert.
2. Als de wond genezen is, hangt het af van hoe het litteken eruitziet en waardoor het gekomen is welke behandeling je gaat inzetten.
a. We hebben siliconenpleisters waarmee je de beschadigde huid beschermt en die ervoor zorgen dat de huid zacht en soepel blijft.
b. We hebben heel specifieke huidverzorgingsproducten, zoals van Alhydran en littekencrème van Staudt.
c. Bij ernstige wonden en littekens is het soms nodig om drukverbanden of, bij grotere oppervlakken, drukkleding te gebruiken.
d. Lasertherapie, en dan voornamelijk de fractional laser, is een heel goede manier van het behandelen van littekens. Dat kan op het lichaam, maar het wordt voornamelijk op het gezicht gebruikt.
e. Peelen door middel van chemische peelings of microdermabrasie werkt heel goed bij kleinere littekens op het gezicht, bijvoorbeeld bij littekens door acne of door zonbeschadiging.
f. Bij diepere littekens op bewegende delen van het lichaam, zoals bij een litteken als gevolg van een operatie van bijvoorbeeld een elleboog, of amputatie, bijvoorbeeld van de borst, gebruiken we meestal massage en als ondersteuning kinesiotape. Door de massage verzacht je het weefsel, maak je het wat losser en beter doorbloed. Door de tape zorg je ervoor dat wanneer jij beweegt de tape rekt en trekt aan de oppervlakte van de huid en daardoor het onderliggende weefsel masseert.

Nu heb ik mooi een aantal behandelvormen gegeven, maar uiteindelijk zal het litteken niet meer verdwijnen. Een litteken blijft een litteken. Littekens horen er nu eenmaal bij. Wel kunnen we meestal voorkomen dat het litteken heel erg lelijk wordt of dat het bewegingsbeperking oplevert. Het is dan belangrijk dat je bij een wond of litteken zo snel mogelijk contact opneemt met een huidtherapeut, zodat zij kan bepalen wat voor behandeling gegeven kan worden en wanneer die van start kan gaan.

Een huidtherapeut is een specialist in het behandelen van een beschadigde huid en het onderliggende weefsel. We geven behandelingen, voorlichting en adviezen om de huid optimaal te maken of te houden.