Bij een uitvaart wil je dicht bij elkaar kunnen zijn. Je wilt elkaar in de armen kunnen nemen, een hand geven om elkaar sterkte te wensen, soms alleen maar een hand op iemands schouder. Deze persoonlijke momenten zijn bij een uitvaart heel belangrijk. Juist die momenten werden ineens veel minder vanzelfsprekend.

De coronamaatregelen hebben op veel aspecten van ons leven invloed, zo ook op hoe uitvaarten vorm krijgen. Het aantal mensen dat mag komen en de mogelijkheid tot napraten verschilt bijna per maand. Het blijft een afweging tussen wat nog mag en wat verstandig is. Tussen alle maatregelen in, blijft er nog veel wel mogelijk. Door juist daar op te letten, kunnen uitvaarten nog steeds mooi en persoonlijk blijven.

Wat nog wel mogelijk is
Wanneer iemand in je omgeving komt te overlijden, komt er in korte tijd veel op je af. Hoe ga je de uitvaart vormgeven? Waar gaat de uitvaart plaatsvinden, wie komen er op de gastenlijst en hoe gaat de dienst eruitzien? De coronamaatregelen zorgen ervoor dat er een heel nieuw scala aan vragen ontstaat. Het is makkelijk om enkel te denken aan alle beperkingen. Ja, er mogen minder mensen in een zaal tegelijk aanwezig zijn, je moet afstand houden van elkaar, elkaar omhelzen of zelfs een hand geven is niet verstandig en achteraf even zitten kan niet altijd. ‘Er blijft alleen zo veel juist wel mogelijk’, vertelt Nienke Hyams van Volgerlanden Uitvaartzorg. ‘De maatregelen zorgen ervoor dat je juist naar creatieve oplossingen zoekt om toch een intieme, persoonlijke uitvaart te kunnen organiseren.’

Een lach en een traan
Nienke vertelt over een recente uitvaart die haar nog lang bij zal blijven, waarin ze het ondanks de maatregelen met haar team voor elkaar kreeg een mooie uitvaart te organiseren. ‘Het bijzondere was dat ik met deze meneer zelf vooraf heb kunnen praten. We hebben met elkaar en de familie zo voor zijn overlijden de uitvaart vorm kunnen geven. Hij wilde graag een positieve uitvaart, met een lach en een traan. Een viering van het leven, zonder dat het een feestje zou worden. Daar gingen we dus voor zorgen.’

Persoonlijk op afstand
De uitvaart vond plaats in de Trinitatiskapel in Dordrecht. De kapel is van zichzelf al wit, licht en ruimtelijk. Nienke heeft vervolgens met haar team de kapel nog verder aangekleed met kaarsjes, bloemen en een veranderde opstelling: om de kist heen stonden acht stoelen voor de familie en de andere stoelen waren rond tafeltjes gezet. Nienke: ‘Het zag er allemaal erg sfeervol uit. Er was daarnaast achtergrondmuziek (verzorgd door www.bestebands.nl) en er stonden hapjes van Dordrechtse cateraar In de Vergulde Lampet klaar. Ook had iedere genodigde een bloem meegenomen die een bloemist, Mila-Flora, ter plekke samenbracht tot een kleurrijk rouwboeket. Dat mensen fysiek afstand hielden, betekende hierdoor niet dat de uitvaart ook afstandelijk werd. Integendeel. Het was warm en sfeervol. Het was een eer om te mogen organiseren en mee te maken.’ Een dag later heeft de familie in heel kleine kring nog een keer afscheid genomen. Daarna zijn zij naar het crematorium gegaan. ‘Daar hebben de kinderen nog een heliumballon opgelaten. De cirkel was rond.’

Nieuwe oplossingen
Iedere uitvaart is bijzonder en emotioneel, vertelt Nienke. ‘Als je een beetje creatief bent en andere keuzes durft te maken, is er nog steeds veel mogelijk. Iedere uitvaart is immers maatwerk. Ik vraag nu eerst: ‘Hoe zou je de uitvaart vorm willen geven als alles nog zou mogen?’ Dat brengen we in kaart, daarna gaan we kijken hoe dit binnen de maatregelen zou passen. Er vallen in een zaal bijvoorbeeld vaak gaten in rijen stoelen, omdat er minder mensen tegelijk kunnen zitten. Mijn auto ligt dan volgeladen met kaarsen en bloemen om de zaal mee op te vullen. We werken ook veel met livestreams, zodat iedereen die niet fysiek kan komen toch bij de uitvaart aanwezig kan zijn. Hierdoor kunnen uitvaarten toch warm en intiem blijven, zodat nabestaanden op een goede manier afscheid kunnen nemen.’

Een afscheid is niet alleen de uitvaart
Nienke Hyams is eigenaresse van Volgerlanden Uitvaartzorg. ‘Een afscheid moet goed zijn, want je kunt het maar één keer doen. Er zit wel degelijk verschil tussen een afscheid waarbij de uitvaart netjes geregeld was en een afscheid dat is verzorgd door iemand met liefde, aandacht en passie voor het vak. Ik vind dat heel belangrijk. Dat betekent ook dat het niet alleen goed geregeld moet zijn op de dag van de uitvaart, maar ook in de aanloop ernaartoe. Alles moet tot in de puntjes verzorgd en goed aangekleed zijn. Alleen dan krijg je een bijzonder afscheid dat bij je past en waar nabestaanden verder mee kunnen.’