Kortgeleden werd ik benaderd door een beginnend coach; een gedreven, slimme en gevoelige professional. Ze vertelde dat ze veel plezier had in het werk, maar dat ze het lastig vond om geld te vragen voor haar diensten, en dat dat haar steeds meer opbrak.

In de eerste sessie werkten we aan het formuleren van het doel. Hoe moest het worden? Ik vroeg haar zo specifiek mogelijk te zijn en ze kwam tot de volgende formulering: ‘Ik vraag een eerlijke prijs, inkomens-gerelateerd, waar ik achter sta. In het eerste contact met elke cliënt stel ik dat tarief zelfverzekerd aan de orde. Als ik extra lever, bijvoorbeeld begeleiding via de mail of WhatsApp, vertel ik vooraf wat de meerprijs is. Ik breng gemiste afspraken in rekening, ik factureer volledig, en op tijd.’ ‘En wat brengt dat jou, als je dat zo zult doen?’, vroeg ik haar. Ze lachte: ‘Het gaat me sowieso meer geld opleveren’ en daarna serieuzer: ‘Het zal ook goed zijn voor mijn zelfvertrouwen. Ik gooi mijzelf nu in de uitverkoop en denk soms dat cliënten dat op een bepaalde manier aanvoelen. En het zal rust en tijd opleveren. Ik denk nu veel na over hoeveel ik in rekening moet brengen. Ik stel het maken van facturen uit en ik doe er lang over.’

Zo brachten we de voordelen in kaart, maar daarmee waren we er nog niet. Hoewel het motiverend werkt om de voordelen te benoemen en op een rijtje te zetten, is dat meestal onvoldoende voor gedragsverandering, anders was ze het allang anders gaan doen. Er is een reden dat het oude gedrag in stand is gebleven, ondanks dat ze er al langer tegenaan loopt.

Zo werkt dat bij ons allemaal. Als we hardnekkig gedrag willen veranderen, is er vaak meer nodig dan een motivatie en een voornemen. We moeten uitzoeken hoe we het oude gedrag in stand houden, en daarmee aan de slag gaan.

In de volgende gesprekken gingen we op zoek. Ze kwam een norm op het spoor, meegekregen vanuit het ouderlijk huis. Ze vertelde hoe woorden als ‘ambitie’ en ‘carrière’ vroeger een negatieve klank hadden. En een beroep met mensen, zoals verpleging, onderwijs, hulpverlening: dat is geen vák, vonden haar ouders; dat is een roeping. Dat doe je niet voor het geld. Zonder zich daarvan bewust te zijn, had ze deze norm meegenomen haar volwassen leven in, en stuurde dit haar gedrag aan. En dat terwijl ze het bij nadere beschouwing niet eens met die norm eens was! Ze bedacht een nieuwe norm om de oude te overschrijven, en bekrachtigde die met behulp van huiswerkopdrachten.

Ze ontdekte meer, want door steeds te schipperen met de rekening, vermeed ze te gaan staan voor wat ze te bieden heeft. Ze hoefde niet te zeggen: ‘Alsjeblieft, dit is de rekening. Dit is mijn tijd waard.’ Er kwam op tafel dat ze zich diep van binnen onzeker voelt, zich incapabel voelt, ondanks dat ze wéét dat dat niet klopt. Maar omdat ze het gevóél had niet capabel te zijn, lukte het niet om te gaan staan voor haar kwaliteit als coach.

Ik hielp haar begrijpen dat haar gevoel niet reëel was, maar gebaseerd op een oude overtuiging over zichzelf, op de één of andere manier opgedaan in haar kinderjaren. Dat klinkt dramatischer dan het is. Niemand van ons wordt groot in perfecte omstandigheden en zo lopen we allemaal in meerdere of mindere mate butsen op. Die hebben later in ons leven invloed, meestal in de vorm van onzekere gevoelens. Als we dat steeds beter gaan herkennen als de realiteit van nú, en als we er mild voor zijn, verdwijnt gaandeweg de impact steeds meer. Dan is er basis om je gedrag te kunnen veranderen. Om dat met succes te doen, is het belangrijk om praktische voornemens te maken en die uit te voeren, liefst met hulp van het thuisfront.

Mijn cliënte besloot twee keer per week aan een vriendin uit te leggen waarom zij haar geld waard was, als oefening om vertrouwd te raken met de realiteit in het hier-en-nu. Ze nam zich ook voor onzekerheid te herkennen als oud zeer, en er zorgzaam op te reageren. En ze gaat elke vrijdagmiddag facturen schrijven. Ze heeft haar partner gevraagd dat tegelijkertijd met haar te doen, om vervolgens samen het weekend in te luiden.

Over Marije
Marije Zuidervaart is coach, en relatie- en gezinscoach in Amersfoort.
Coaching kan helpen als er iets niet werkt in jouw of jullie leven of gezin. Marije werkt met gevoelens, gedachten en overtuigingen, en lichaamsgericht. Eventueel plaatst ze je vraag in contextueel perspectief. Dat betekent onder andere dat er aandacht is voor dat wat je hebt opgedaan in je gezin van herkomst, en hoe je daarmee verder kan. En je bent altijd welkom om iemand die voor jou belangrijk is mee te nemen naar de gesprekken.