Na een hartinfarct of hartoperatie worden patiënten van het Flevoziekenhuis verwezen naar een hart­reva­lidatieprogramma. Tijdens dit programma wordt gewerkt aan het herstel van de conditie en het emo­tionele evenwicht. Ook worden in overleg persoonlijke doelen gesteld om de leefstijl aan te passen. Dit is nodig om te kunnen omgaan met eventuele beperkingen door een hartaandoening. Een enthousiast team van zorgverleners motiveert de deelnemers om hun doelen te bereiken. ‘Een lastige, maar belangrijke uitdaging’, aldus cardioloog Aukje van der Spank.

Van der Spank en fysiotherapeut Stefanie Heerooms coördineren het hartrevalidatieprogramma. Met een team van zorgverleners bieden zij een doorlopend revalidatie­programma aan patiënten na een hartinfarct, dotter­behandeling, hartfalen, bypass- of klepoperatie.

Meedoen
Van der Spank vertelt: ‘Iemand die een hartinfarct of een ingreep aan zijn hart heeft gehad, is vaak emotioneel uit evenwicht geraakt. Het verblijf in het ziekenhuis is heel kort en de verwerking komt vaak pas thuis op gang. Het hartrevalidatieprogramma geeft dan veel steun. Dit programma is erop gericht om patiënten zo snel mogelijk weer aan alle aspecten van het maatschappelijk leven te laten meedoen. Veel nadruk ligt op conditie en leefstijl. Een enorme uitdaging, want veranderen is nu eenmaal moeilijk.’ Zij legt uit: ‘Er is hard wetenschappelijk bewijs hiervoor: langer blijven leven, minder hartproblemen en kortere ziekenhuisopnames bij hartproblemen zijn de belangrijkste winstpunten.’

BRAVO
Het programma bestaat uit bewegen en conditie opbouwen onder begeleiding van fysiotherapeuten. Roken, alcohol en voeding komen uitgebreid aan bod. Er is ook veel aandacht voor ontspanning en stressmanagement. Patiënten maken kennis met spierontspanningsoefeningen, geleide visualisatie, zwemontspanning, Qi Gong- en ademhalingsoefeningen.

Aandacht voor naasten
Bij de hartrevalidatie is er speciale aandacht voor de naasten van hartpatiënten. Van der Spank vervolgt: ‘Als je getuige bent geweest van het acute hartprobleem van je partner, is dat emotioneel belastend. Het geeft gevoelens van onmacht, verdriet en onzekerheid. Het is aangetoond dat goede psychologische begeleiding van de partner tot minder ziekenhuisopnames leidt van de hartpatiënt. Ook zijn partners van harte uitgenodigd voor de informatiebijeenkomsten van de hartrevalidatie. Ik zie vaak de naaste van een hartpatiënt instemmend knikken, vanwege de herkenning van mijn verhaal. Zij zijn belangrijk om hartpatiënten te motiveren hun leven aan te passen.’

Samen afspreken
‘De belangrijkste uitdaging voor de deelnemers is om een behaalde verandering van leefstijl vol te houden. Ons team probeert hen te enthousiasmeren om te blijven bewegen, ontspannen en gezonder te eten en te drinken. Wij adviseren hen om ook na het hartrevalidatieprogramma hiermee door te gaan. Dit kan in een groep op eigen initiatief of bijvoorbeeld bij Heart Beat Almere, een sport­vereniging voor (ex-)hartpatiënten. Samen afspreken motiveert en is vaak heel gezellig’, sluit Van der Spank af.