De feiten liegen er niet om: één op de acht vrouwen in Nederland krijgt borstkanker. Het is daarmee de meest voorkomende vorm van kanker. Ook in onze regio worden we regelmatig geconfronteerd met deze vreselijke ziekte.

In de gespecialiseerde praktijken van huidtherapeut Clara Feenstra worden ruim vijftig (!) vrouwen per week behandeld en begeleid. Ook de oncologische nazorg voor andere vormen van kanker heeft speciale aandacht in deze praktijk.‘Borstkanker komt voor in vele gradaties. Eigenlijk kun je stellen dat geen aandoening dezelfde is. Ook het behandeltraject is voor elke vrouw anders’, stelt huidtherapeut Clara Feenstra, die met verfijnde apparatuur werkt die voor Nederland vrij uniek is.
Vrouwen ontwikkelen vaak na de operatie een oedeem in borst of arm van de aangedane zijde. Tegenwoordig kunnen we dit inzichtelijk maken met de moisture-meter.

De moisture-meter
Met de moisture-meter kunnen we nauwkeurig vaststellen of er oedeem in een arm of borst aanwezig is. We kunnen ook vaststellen of er oedeem in de onderbuik of nek-/ halsgebied aanwezig is. Hoe werkt deze moisture-meter? Deze meter genereert een hoogfrequente, laag-elektromagnetische golf die op de huid gericht wordt.
De gereflecteerde elektromagnetische golf wordt geregistreerd en de verkregen meting is een diëlektrische constante die gelijkstaat aan de vochtinhoud van de huid. Hoe hoger het vocht in de huid, hoe hoger de vochtwaarde. Voor de therapeut is het instrument gemakkelijk te han­teren. Het instrument geeft een hoogsensitieve waarde van oedeem in de huid. Het mooie van dit systeem is dat het de patiënt geen moeite kost om de metingen te ondergaan: het apparaat wordt heel licht op de huid gezet. Het apparaat is inzetbaar bij de eerste vorm van oedeem, lymf­oedeem en rondom wondverzorging, en natuurlijk meet het de effecten van de huidtherapeutische behandeling. Door altijd het vergelijk tussen het rechter en linker lichaamsdeel te meten, kunnen we zelfs al in een heel vroeg stadium vaststellen of er oedeemvorming in borst en/of arm gaande is. Metingen kunnen nagenoeg over het hele lichaam gedaan worden.
Het apparaat is draadloos, dus gemakkelijk inzetbaar . We kunnen dus ook in de thuissituatie (soms behandelen we in de eerste fase patiënten aan huis) alle metingen doen. Alle metingen kunnen in een computerprogramma verwerkt worden en dus inzicht geven in het verloop van behandeling van oedeem.

Gespecialiseerd
Clara: ‘We kunnen gerust stellen dat we binnen ons vak­gebied zeer gespecialiseerd zijn. Het begrip ‘behandeling’ is in onze praktijk erg breed. Vanaf het moment dat de patiënte hier binnenkomt, beginnen we met het intakegesprek, waarbij we alle andere bijzonderheden in kaart brengen. Deze worden in de behandelperiode erna verder aangevuld totdat we een compleet dossier hebben. We willen veel weten van de patiënte om naast het fysieke ook op het psychosociale vlak te kunnen helpen. Er gebeurt namelijk heel wat in je lichaam, en het verwerken van en omgaan met emoties is een aspect dat hier elke dag actueel is. Wij dienen dan ook als vraagbaak, zodat men weer snel gerustgesteld is.’ Na de operatie volgt meestal de periode van nabehandelingen in het ziekenhuis met chemotherapie of radiotherapie (bestraling). Clara: ‘Gedurende deze hele periode behandelen we de patiënte gewoon door. Met name bij het bestralen van de borst houden we de huid goed in de gaten.’
Psycho-sociale problemen:
– problemen rond seksualiteit
– problemen met re-integratie in het werk
– concentratieproblemen
Zeker is dat je leven nooit meer hetzelfde is. Ook voor de omgeving is dit moeilijk. Tijdens de behandelingen in de praktijk is er altijd tijd voor een luisterend oor en des­gewenst adviezen.

Ondersteuning
Het behandelingsgebied van Clara Feenstra en haar assi­stentes is veelomvattend. ‘Eigenlijk kun je gerust stellen dat de huidtherapeut heel veel weet van oncologie. Dit komt doordat daar binnen de opleiding heel veel aandacht aan wordt besteed. Ook het eerder genoemde psychosociale aspect is met name bij de diagnose ‘kanker’ heel belangrijk. Lichaam en geest dienen weer in balans te komen. Daar ondersteunen wij ook daadwerkelijk in. Als extra psychische hulp geboden dient te worden, verwijzen we door naar de bij ons bekende specialisten. Fysieke problemen kunnen meestal wel door ons verholpen worden.
Te denken valt dan aan allerlei fysieke dingen waar een patiënt eigenlijk niet meer op gerekend had, zoals:
– zwelling in borst of arm aan de kant waar geopereerd is
– een trekkend litteken
– constant pijn in het geopereerde gebied
– huidproblemen in het geopereerde gebied door radio­therapie of oedeem
– een raar gevoel onder de oksel of op de rug
– een dikke hand
– constante vermoeidheid
Voor een dikke hand en arm kan er, na zwachtelen, een elastische kous worden aangemeten. Voor de littekens is er een speciale littekenbehandeling. Voor de zwelling in de borst is er lymfdrainage, lymftaping en een speciale thoraxbandage.

Thoraxbandage
Een thoraxbandage is compressiemateriaal voor de borst. Na een borstbesparende operatie treedt er (helaas) in veel gevallen oedeem (opeenhoping van vocht) op in de borst. Een andere benaming hiervoor is ‘zwelling’. Vaak geeft deze zwelling een aantal klachten. Nieuw voor deze klacht is een ‘steunkous’ voor de borst: een thoraxbandage. De thoraxbandage is een compressiebandage met hoog draagcomfort. Een thoraxbandage kan uitkomst bieden voor de afvoer van lymfoedeem uit de borst, oedeem onder de oksel en het ruggedeelte. Pijnvermindering is een gunstig neveneffect. Tevens heeft compressie een gunstig effect op het litteken. Deze thoraxbandage is een hulpmiddel en geen lingerie. De thoraxbandage is te verkrijgen in confectiematen, zoals de BH-maten.
De thoraxbandage sluit hoog aan op de rug en in de oksel om het probleemgebied van lymfoedeem en fibrose op die plekkeneffectief te ondervangen.De thoraxbandage is lang en beïnvloedt ook oedeem in het randgebied naast en onder de borst. De brede schouderbanden voorkomen stuwing en zwelling. Een combinatie met prothese, deel­prothese en BH is mogelijk.
De thoraxbandage is ontwikkeld in de praktijk van Clara Feenstra. Er zijn vier verschillende modellen. De thorax­bandage is op de markt onder de naam Deona Chiara en wordt door de zorgverzekeraar vergoed. Een en ander kan men terugvinden op www.skindidact.nl. Een aantal zorg­verzekeraars willen graag vooraf toestemming verlenen voor het verstrekken van de Thoraxbandage. Vraag het eerst aan je zorgverzekeraar. Op de site van Thoraxbandage zijn deze gegevens inzichtelijk! >

Bewegen
Om de patiënt in conditie te brengen, werken we samen met de fysiotherapeuten in onze multidisciplinaire centra van Zorg en Zande en Hofland / Van Geest. Want beweging is heel belangrijk. Wist je dat vrouwen die voldoende lichamelijk actief zijn, 20 tot 40 procent minder kans hebben op het krijgen van borstkanker? Ook voor (ex-)kankerpatiënten is het goed om in beweging te zijn. Je gaat je er beter door voelen en je kunt zo je herstel positief beïnvloeden. ‘Al met al is de kankerpatiënt een behoorlijk lange periode onder ons dak te vinden: de operatieperiode, de behandelperiode (waarin bijvoorbeeld een borstreconstructie plaatsvindt of de patiënt een prothese gaat dragen) en de periode waarin we werken aan optimaal herstel. Eigenlijk praten we binnen onze praktijk over allesomvattende zorg rond kanker’, aldus Clara, die aangeeft dat alle behandelingen vergoed worden, mits men goed aanvullend verzekerd is. Is dit niet het geval, dan zullen alleen de eerste 20 behandelingen door de patiënt zelf betaald moeten worden. Een machtiging van huisarts of specialist voor de behandeling is wel nodig.

De behandelingen bestaan onder andere uit lymfdrainage, lymftaping, voorschrijven thoraxbandage (BH met druk), huidverzorging, opmeten vochtgehalte, bewegingsadviezen, zwachtelen en aanmeten van armkousen. Adviezen voor het dagelijks leven worden meegegeven, bijvoorbeeld hoe om te gaan met moeheid.

Samenwerking
We hebben een samenwerking met het Hyperbaar Geneeskundig Centrum in Rijswijk. Patiënten die slecht genezen na radiotherapie, gaan veelal voor een behandeling naar dit centrum. Voor of na de behandeling / sessie in de ‘tank’ worden deze patiënten door de huidtherapeut behandeld: alles onder één dak! Dit is een welkome aanvulling voor deze patiëntengroep en minder belastend. De behandeling in dit centrum wordt volledig vergoed en biedt snel resultaat, en er zijn geen wachtlijsten.
Onderzoek
Binnenkort start er in samenwerking met de Haagse Hogeschool, het Reinier de Graaf ziekenhuis en een aantal huidtherapeutische praktijken een onderzoek naar vroege behandeling na een operatie rond borstkanker. Alle locaties van de praktijken van Clara Feenstra verlenen medewerking aan dit onderzoek. l