‘Oedeemtherapie’ is een term die nog bij veel ­mensen onbekend is. Veel mensen hebben er zelfs nog nooit van gehoord, terwijl het veel meer voorkomt dan men denkt. Veel mensen lopen al tijden rond met de symptomen van oedeem, zonder er weet van te hebben. Ben je het ook niet zat om ­belemmerd te zijn in alle handelingen in het dagelijks leven? Manon Verkerk is specialist op het gebied van oedeem en kan je hiermee helpen.

Oedeem wordt ook wel ‘vochtophoping’ genoemd. ­Oedeem kan ontstaan na een trauma, bijvoorbeeld een operatie of een ongeval. Ook kan oedeem ontstaan wanneer lymfklieren worden verwijderd, zoals bij kanker het geval is. Soms is het zo dat lymfvaten niet goed zijn aangelegd of niet goed werken. In al deze gevallen spreken we van ‘lymfoedeem’. Wanneer de vochtophoping ontstaat door het slecht werken van bloedvaten, wordt gesproken over ‘veneus oedeem’. Ook kan de oorzaak een stoornis in de aanleg van het vetweefsel zijn. Dit noemen we ‘lipoedeem’.

Hoe kun je oedeem herkennen?
Oedeem is te herkennen aan een zwaar en gespannen gevoel in bijvoorbeeld een arm of been. Tevens is het been vaak dikker. Wanneer oedeem in de benen zit, zie je vaak dat de sok in het been staat.
Oedeem hoeft niet alleen in een arm of been te zitten. Het kan ook in de borst zitten of onder de oksel. Dit komt vaak voor bij vrouwen na borstkanker. De borst wordt geopereerd en bestraald, en daardoor kan het vocht niet goed weg. Hij voelt daardoor warm en hard aan en geeft pijnklachten. Naast oedeemklachten hebben vrouwen na borstkanker vaak ook last van een strak gevoel in de oksel of kunnen ze de arm niet meer goed omhoog bewegen. De schouder- en nekspieren zitten vast. Ook dit kan door middel van massage en oefeningen verbeteren, waardoor zonder moeite alles weer bewogen kan worden.

Littekenmassage
Tevens worden de littekens en de huid behandeld in het gebied waar geopereerd of bestraald is. Littekens zorgen ­regelmatig voor een bewegingsbeperking. Ook voelt het vaak strak aan. Het kan zijn dat het litteken verkleefd is met de onderlaag. Littekenmassage biedt dan uitkomst. Naast de littekens wordt ook de huid zelf behandeld. Huidirritaties, zoals een droge, strak aanvoelende en pijnlijke huid, komen vaak voor na bestraling en chemotherapie.

De behandeling
De behandeling van oedeem bestaat in de meeste gevallen uit een combinatie van manuele lymfdrainage, ­ambulante compressietherapie, bewegingsoefeningen en het aanmeten van therapeutische elastische kousen. Manuele lymfedrainage is een massagetechniek waarbij door zacht pompende bewegingen de vochtopname door de ­lymfvaten wordt gestimuleerd, waardoor deze beter en sneller gaan werken. Hierdoor wordt de opname van ­weefselvocht bevorderd.
Om het effect van de massage te behouden, wordt het ­lichaamsdeel aansluitend gezwachteld. Wanneer de omvang voldoende is afgenomen, kan een therapeutische elastische kous worden aangemeten.