Een sterfgeval is altijd een heftige gebeurtenis. Maar het wordt extra complex als een nabestaande dement is. Kan die het droeve nieuws wel aan? Zal hij begrijpen wat er is gebeurd? Komen er geen heftige emoties? Misschien rijst zelfs de vraag of de demente nabestaande überhaupt moet worden ingelicht, al helemaal als er sprake is van gevorderde dementie.

Toch is het wenselijk voor een nabestaande met dementie om bewust afscheid te nemen van de overledene en betrokken te zijn bij de uitvaart. Hiermee voorkom je ‘dubbel verlies’: ze moeten hun dierbare missen, en zouden dan ook nog geen afscheid kunnen nemen. Iedereen heeft recht op emoties, ook als deze binnen korte tijd weer vergeten zijn. Enkel een moment iets ervaren of weten is immers nog altijd meer dan helemaal niets.

‘Onze ouders waren al 64 jaar samen. De laatste paar jaar ging onze vader hard achteruit. Hij was steeds vaker verward, snel overstuur, en had niet veel heldere momenten meer. Al snel volgde de diagnose: progressieve Alzheimer. Hij vader was steeds meer afhankelijk van onze moeder. Tot zij ineens overleed. Het kwam heel onverwacht. We wisten niet goed hoe we dit aan mijn vader moesten vertellen. Kon hij wel mee naar de uitvaart? Moesten we hem nog apart afscheid laten nemen?
De uitvaartondernemer adviseerde ons om eerst de belangrijkste zaken te regelen. Zo hadden we iets meer rust en tijd om het aan mijn vader te vertellen. Hij had even een helder moment, en leek goed te beseffen dat zijn vrouw was overleden. Dit was een heel emotioneel moment, zowel voor hem als voor ons. Hij was de gebeurtenis al snel weer vergeten, terwijl wij nog steeds in de eerste rouwfase zaten.
Samen met de uitvaartondernemer keken we naar de mogelijkheden. We besloten om onze vader actief te betrekken bij de uitvaart, maar wel op een manier die voor hem prettig was. Hij mocht de kleur van de bloemen kiezen. We wilden voorkomen dat hij aan te veel prikkels werd blootgesteld. Zo was hij niet aanwezig bij de condoleance en hadden we een voor hem herkenbare foto op de kist gezet. Ook was zijn persoonlijke begeleider aanwezig. Dit gaf ons als kinderen ruimte om te rouwen.
Het was een ontzettend mooie uitvaart, en we zijn heel blij dat we onze vader hierbij hebben betrokken. Iedereen heeft immers recht op afscheid. We gaan regelmatig bij hem langs om herinneringen op te halen aan onze moeder. Zo helpen we hem zo goed mogelijk tijdens het rouwproces.’

Tom en Julia

Echt Uitvaartzorg Boerhaave
Joyce Nijholt: ‘Iemand met dementie staat vaak al buiten de maatschappij, maar het is juist zo belangrijk om hem of haar zo lang mogelijk mee te laten doen aan de samenleving. Al helemaal al het de uitvaart van een dierbare betreft. Iedereen verdient de kans op een persoonlijk afscheid, ook als diegene er misschien niet alles van meekrijgt. Een uitvaart waarbij iemand met dementie betrokken is, is maatwerk. Maar dit is het meer dan waard. Samen brengen we in kaart wat een persoon met dementie nog wel kan. Het belangrijkst is dat het past en goed voelt voor hem of haar.’

Wat je nog niet wist over…
Hoe ga je goed om met iemand met dementie? Het is belangrijk om diegene serieus te nemen. Stel jezelf voor, praat in korte zinnen, en laat ze in hun waarde. Daarnaast is het belangrijk om iemand met dementie gerust te stellen. Dit kun je doen door oogcontact te maken, toestemming te vragen, en complimentjes te geven. Kijk vooral naar wat iemand met dementie wél kan. Vaak is het langetermijngeheugen namelijk nog wel goed. Ook ruiken en voelen kan helpen om herinneringen op te halen.