Een eeuw geleden was cremeren nog een taboe. Tegenwoordig is dat niet meer zo. Een meerderheid kiest voor een crematie. Die keuze is heel persoonlijk en soms moeilijk te maken. Daarom is het ook zo belangrijk om daar eens goed over na te denken.

Uit het leven gegrepen
Haar hand streelt een laatste maal de kist. Ze kan het nog steeds nauwelijks bevatten. Vorige week was alles nog gewoon. Ze weet nog precies hoe ze Hans uitzwaaide. Zo deed ze het immers elke dag. ‘Tot vanavond!’ Maar die avond was anders dan al die avonden ervoor. Die avond was Hans er ineens niet meer. Een hartstilstand had een abrupt einde gemaakt aan het leven van haar echtgenoot.

Die avond zat Hans niet naast haar op de bank, maar was de uitvaartbegeleider er om de uitvaart te bespreken. De afgelopen week was in een roes aan haar voorbijgegaan. Stap voor stap werden alle beslissingen genomen over de keuze van de kist, bloemen, rouwbrief en speciale wensen. Het meeste hadden Hans en zij ooit samen op papier gezet, en daar was ze ontzettend dankbaar voor. Veel keuzes hoefden er daarom niet gemaakt te worden. Dat stond allemaal al op papier. Behalve het antwoord op die ene vraag die haar gesteld werd: wilde ze Hans begeleiden tot in de ruimte rond de crematieoven?

In eerste instantie stond dat idee haar tegen en vond ze het maar een luguber idee. Toch liet het haar niet los en had ze de uitvaartbegeleider gevraagd te vertellen hoe dat allemaal in zijn werk ging. En naarmate de dag van de crematie dichterbij kwam, werd het gevoel om ook dat laatste stukje met haar man mee te lopen steeds sterker. En nu staat ze hier. Haar hand op zijn kist. Ze is blij dat ze hier staat. Ze heeft de juiste beslissing genomen. Wat mooi dat dit kan. Het is goed zo. Dag lieve Hans …

Wat je nog niet wist over …
In tegenstelling tot begraven, is cremeren relatief ‘nieuw’ in Nederland. Een eeuw geleden had de kerk nog een sterke maatschappelijke positie. Aangezien crematie werd gezien als iets heidens en onchristelijks en een pauselijk decreet uit 1886 rooms katholieken verbood zich na hun dood te laten verbranden, werd vrijwel iedereen begraven. Pas in 1914 vond dat in ons land voor het eerst plaats. Dat gebeurde destijds nog illegaal omdat lijkverbranding nog niet in de wetgeving opgenomen was. Het duurde nog tot 1955 tot cremeren wettelijk werd toegestaan.

Door secularisatie en de invloed van andere culturen is cremeren vandaag de dag niet meer weg te denken. Sterker nog: er wordt vaker voor een crematie gekozen dan voor een begrafenis. In 2019 ging het bij bijna 70% van de uitvaarten om een crematie. De redenen daarvoor zijn divers. Sinds de jaren zestig hebben de kerken de keuze hiervoor overgelaten aan de gelovigen zelf, een crematie is goedkoper en duurzamer dan een begrafenis, en het kan als voordeel worden gezien dat de urn met de as van de overledene gemakkelijker mee verhuisd kan worden wanneer de nabestaande in een andere plaats gaat wonen.

Echt Uitvaartzorg Boerhaave
Joyce Nijholt: ‘De laatste decennia is er veel veranderd in de uitvaartzorg. En gelukkig maar, want tegenwoordig mag er veel meer een eigen stempel gedrukt worden op een afscheid. Ik moedig het altijd aan om hier tijdens het leven alvast goed over na te denken. De dood komt soms heel onverwachts en dan kan het voor je nabestaanden fijn zijn als er wat richtlijnen vaststaan.
Ook wij merken dat er steeds meer mensen voor een crematie kiezen. De afscheidsdienst wordt dan ook vaak in het crematorium gehouden, maar er is ook de mogelijkheid om te kiezen voor een zogenoemde ‘stille crematie’. In dat geval vindt de plechtigheid op een andere locatie plaats. Heel intiem in de eigen woonkamer of groots in de Martinikerk. Je hoeft dan minder rekening met de planning van het crematorium te houden, omdat dit slechts gebruikt wordt voor de daadwerkelijke crematie.’