Wanneer je te horen krijgt dat je kanker hebt, verandert er veel. Het leven staat in het teken van beter worden, weer gezond zijn. Om dat te bereiken, moet je vaak zware behandelingen doorstaan met veel bijwerkingen als gevolg.

Een behandeling zoals chemotherapie ontregelt dan ook je gehele lichaam. Zo krijgt een op de drie mensen te maken met allerlei bijwerkingen aan handen en voeten. Dit kan variëren van een droge huid en afbrokkelende nagels tot het hand- en voetsyndroom en nare infecties. Daarom is speciale aandacht voor je voeten in deze periode zeer gewenst.

Nauwelijks aandacht
Tot 2013 was er weinig bekend over het effect van kanker(behandelingen) op voetaandoeningen, terwijl deze al vanaf de eerste week van de behandeling kunnen optreden. Zelfs bij de opleiding tot medisch pedicure werd hier nauwelijks tot geen aandacht aan besteed, terwijl voetklachten door diabetes en reuma volop in de belangstelling staan. Fleur Wagenaar, medisch pedicure, vertelt: ‘Mischa Nagel besloot hier verandering in te brengen en startte de eerste oncologische voetzorgopleiding op te richten, omdat er daarvoor nog geen behandelmogelijkheden waren.’

Vervelende bijeffecten
‘En dat terwijl de patiënt enorm gebaat is bij het verminderen van die bijwerkingen, zodat alle energie gebruikt kan worden waar het echt nodig is.’ Een veelvoorkomend bijeffect van chemotherapie is bijvoorbeeld het hand- en voetsyndroom. Er kunnen dan blaren, infecties of zwellingen optreden. Je ervaart pijn, gevoeligheid of jeuk. De huid ziet er rood uit, schilfert of vervelt. Meestal verdwijnen deze klachten geleidelijk na afloop van de chemobehandelingen. Verder kun je last hebben van neuropathie. De zenuwen worden dan gevoelig, waardoor je krachtverlies, gevoelloosheid, een doof of branderig gevoel, tintelingen of pijnlijke voeten ervaart. Lopen wordt hierdoor lastiger. Daarnaast hebben mensen vaak last een droge of verkleurde huid of nagelafwijkingen als nageldystrofie of nagelverkleuring.

Inmiddels is wetenschappelijk vastgesteld dat in beweging blijven een belangrijke factor is voor lange overleving. Voeten spelen daarbij een essentiële rol. Zorg daarom dat je voeten in een optimale conditie blijven en ga naar een in de oncologie gespecialiseerde pedicure, herkenbaar aan het kwaliteitsmerk OVV. Deze gespecialiseerde pedicures zijn te vinden op Oncofoot.com of via de digitale verwijsgids van IKNL.

De juiste zorg
Fleur: ‘Het krijgen van de juiste voetzorg is belangrijk om de bijeffecten van chemotherapie goed te doorstaan. Opgeleide oncologische voetverzorgers bezitten de juiste kennis over de effecten op kankerpatiënten die onder behandeling zijn, en kunnen de pijn aan voeten sterk verminderen. Zo kan bij neuropathie specifiek schoeisel of zolen worden aangeraden. Dat verlaagt de druk op de pijnplek, waardoor lopen een stuk minder pijnlijk wordt.’

Tips van de medisch pedicure
Ga je binnenkort starten met een chemokuur? Je kunt dan al wat stappen ondernemen om je voeten te beschermen.

– Laat je voeten van te voren screenen en verzorgen door een Oncologisch Voetzorgverlener (OVV), om de bijwerkingen zo goed mogelijk te doorstaan.
– Draag comfortabele schoenen en naadloze katoenen sokken. Vermijd knellende of krappe schoenen.
– Was je onderbenen en voeten met lauw water en PH-neutrale zeep en verzorg je huid goed met een vochtinbrengende crème.